آشنایی با آیین زندگی - بخش دوم

راز صورت و سیرت زیبا در یک چیز یعنی تناسب است. ما کسی را زیبا می دانیم که که دارای اعضایی موزون و هماهنگ با یکدیگر است. خوش خلقی نیز به معنی بهره بردن از سرشت درونی و  سجایای زیبا و پسندیده است. بنابراین خلق زیبا نیز مقوله ای از جنس زیبایی است؛ با این تفاوت که در اینجا، سیرت انسان ها و زیبایی، تعادل و تناسب درونی آن مورد توجه قرار می گیرد. خلق زیبا و زشت، موضوع مورد بررسی اخلاق است. اخلاق، به حالتی نفسانی انسان ها گفته می شود. اگر این حالت نفسانی به گونه ای باشد که کارهای زیبا از آن صادر شود، آن را اخلاق خوب و اگر افعال زشت از آن صادر شود، اخلاق بد می گوییم. اندیشمندان مثل هر حوزه دیگری، کلمه اخلاق را نیز از جهت علمی مورد بررسی قرار داده اند. علم اخلاق از این منظر به دو قسمت نظری و عملی تقسیم می شود. زمانی که برای هر یک از اخلاق های بد یا خوب، نمونه و مصادیق مختلف تعریف می کنیم، با اخلاق نظری و توصیفی سروکار داریم. به عبارت دیگر، علم اخلاق نظری انواع خوبی ها و بدی ها را به ما می شناساند. شناختن فضیلت ها و  رذیلت ها اگرچه مفید است اما تغییری در زندگی ما بوجود نمی آورد. برای هرگونه رسیدن به حال و زندگی خوب، باید راه کسب فضیلت ها و رفع و دفع بدی ها را بیاموزیم. اخلاق عملی و هنجاری، چنین وظیفه ای را برعهده دارد و شیوه رفتار درست و زیبا را در عرصه های مختلف زندگی به ما می آموزاند. اخلاق کاربردی، همان اخلاق عملی و هنجاری است که در حوزه های خاصی از زندگی فردی و اجتماعی بشری پیاده سازی شده است. اگر به دنبال اخلاقی و انسانی نمودن همه عرصه های زندگی خود از سیاست، گفتگو و پژوهش تا امر جنسی، همسرداری و معیشت هستید، شما نیازی به دانستن فهرستی بلند بالا از فضائل و رذائل اخلاقی ندارید. شما تنها لازم است تا بعد عقلانی و استدلالی خود را در زمینه امور اخلاقی تقویت نمایید و شیوه استدلال اخلاقی در امور روزمره را بیاموزید. همچنین شما باید معیارها و ملاک هایی مشخص برای رفتارهای اخلاقی در قلمروهای مختلف زندگی تان داشته باشید تا در کاربردی کردن توصیه ها و ارزش ها ی اخلاقی به شما کمک نماید. در اختیار قرار دادن این آیین جامع زندگی، کاری است که اخلاق کاربردی برایتان انجام می دهد.

این درس تحت عنوان «آشنایی با آیین زندگی- بخش دوم» در 4 جلسه توسط احمد حسین شریفی ارائه شده است. استاد در جلسات مختلف این درس به کاربرد ارزش های اخلاقی در حوزه های چهارگانه معاشرت و ارتباط با دیگران، امر جنسی، امر سیاسی و حکومت داری، مناظره و گفتگوی علمی پرداخته است و آداب هر یک از موارد مذکور را در اختیار مخاطبان قرار داده است. در طول این جلسات، مخاطبان با موضوعات متعددی از قبیل اهمیت و جایگاه معاشرت در اخلاق، انواع معاشرت، معیار معاشرت، اهتمام به امور مردم در اسلام، جلوه های اخلاق اجتماعی در اسلام، نظارت اجتماعی، اصلاح میان مردم، دوستی و دوست یابی، سه دیدگاه درباره غریزه جنسی، نسبی گرایی جنسی، عوامل شهوت رانی، فضایل اخلاقی مربوط به امر جنسی، فلسفه حجاب و ازدواج، نظریه اسلام در باب نسبت سیاست و اخلاق، وظایف اخلاقی مردم نسبت به حاکمان، لغزشگاه های اخلاقی حاکمان، مراء، اهداف و آداب اخلاقی مناظره علمی آشنا می شوند.