برخی از عرفا، در زمینه ی اثبات خدا معتقدند: «خدا، آنقدر آشکار است که نیازی به اثبات ندارد». یک انسان شیعی نیز برای اثبات ضرورت مطالعه تاریخ امامان شیعه (ع) نیازی به ارائه دلیل خاصی ندارد. علی رغم این سخن، زمانی که از ضرورت مطالعه چنین درسی سخن گفته می شود، ذهن ما سریعاً به چند دلیل محکم اشاره می کند. در چنین مواقعی، صدایی می شنویم که ما را مخاطب قرار می دهد و می گوید: «مطالعه تاریخ زندگی امامان شیعه، چون تاریخ، مهم است. مطالعه تاریخ امامان شیعه، چون ائمه شیعه مهم اند. مطالعه تاریخ زندگی امامان شیعه، چون پیوند این دو، مهم است. مهم از همه، به آن دلیل واضحی که نسبت به آن، خودت را به آن راه می زنی. مطالعه تاریخ امامان شیعه، چون گویا شنیده ام که مدعی شیعه بودن هستی!». شیعه در اصطلاح به گروهى از مسلمانان اطلاق می‌‌شود که ولایت و محبت على بن ابى طالب علیه‌السلام و سایر امامان معصوم علیه‌السلام از فرزندان او را در دل دارند. این امری مسلم است که لازمۀ این عشق و محبت، شناخت بیشتر از زندگی و آموزه های امامان معصوم و سپس عمل و زیست بر طبق آن هاست. بنابراین مهم ترین دلیلی که باید به سراغ مباحث تاریخی در باب پیامبر و ائمه اطهار (ع) رفت این است که وقتی ما به سیره نبوی و سیره اهل بیت علیهم السلام به عنوان برترین موجودات هستی و برترین آفریده های الهی مراجعه می کنیم، در واقع نوعی همزادی و همرنگی با آن ها می خواهیم داشته باشیم. در واقع اگر کسی به دنبال تاریخ اسلام می رود، به دنبال الگویی برای رفتارهای خودش می گردد و سعی می کند به گفتار، رفتار و کردار آن ها در توان خودش اقتدا کند. خداوند در قرآن متعال می فرماید: «رسول خدا برای شما الگو و مقتدای بسیار مطلوبی است» و «اگر خدا را دوست دارید، از رسول تبعیت کنید». این شهادت الهی مبنی بر الگو بودن پیامبر و اهل بیت ایشان، برای هر انسانی کافی است که آن ها را مورد پیروی قرار دهد. تا حالا، عملکرد خود را در این زمینه سنجیده اید. به راستی، ما شیعه هستیم؟ آیا تا بحال صادقانه از خود این سؤال وحشتناک را پرسیده اید که واقعاً چند امامی هستید؟ یعنی از چند امام معصوم، شناخت کاملی دارید، آن ها را الگوی اصلی زندگی خود می دانید و قلبتان همواره و در هر لحظه در عشق آن ها می سوزد؟ متأسفانه برخی از ما طبق این معیار، حتی شیعه تک امامی هم به حساب نخواهیم آمد. ما صرفاً ارادتی به ائمه ی معصوم داریم. این عملکردمان، نه تنها ظلمی به آن ها بلکه در وهلۀ نخست ظلمی به خودمان می باشد.
این درس تحت عنوان « آشنایی با تاریخ زندگانی امام‌علی(ع)» در 4 جلسه ارائه شده است. درس حاضر، سومین درس از مجموعه تاریخ اسلام 3-آشنایی با تاریخ امامان شیعه- است. این مجموعه، شامل 7 درس و 40 جلسه می باشد که که توسط حجت الاسلام حسن اسکندری ارائه شده است. در این درس با شخصیت و تاریخ زندگی و سیره سیاسی امام علی (ع) آشنا خواهید شد. لزوم مطالعه سیره پیامبر برای شناخت سیره امیرالمومنین، رابطه امیر المومنین با خلفا، اصلاحات سیاسی امیر المومنین علی علیه السلام و زمینه‌های شروع جنگ صفین تا شهادت امیر المومنین، چهار بحث محوری این درس می باشند. استاد این مباحث را ضمن تشریح موضوعاتی از قبیل دوره های زندگی امام علی، تربیت امام علی توسط پیامبر، هجرت پیامبر، نقش امام علی در جنگ بدر و احد و خندق و خیبر، غدیر خم، سقیفه، ازدواج عمر با دختر امام علی، اصلاحات سیاسی امام علی، جنگ جمل، انتقال پایتخت به کوفه، جنگ صفین، تحمیل حکمیت و شهادت امیرالمومنین به پیش برده است.
شیعه در اصطلاح به گروهى از مسلمانان اطلاق می‌‌شود که ولایت و محبت على بن ابى طالب علیه‌السلام و سایر امامان معصوم علیه‌السلام از فرزندان او را در دل دارند