چرا باید با تاریخ امامان شیعه و به خصوص تاریخ زندگی امام حسن و امام حسین (ع) آشنا شد؟ در پاسخ این سؤال، ذهن ما خیلی زود به چند دلیل محکم اشاره می کند. در چنین مواقعی، صدایی می شنویم که ما را مخاطب قرار می دهد و می گوید: «مطالعه تاریخ زندگی امامان شیعه، چون تاریخ، مهم است. مطالعه تاریخ امامان شیعه، چون ائمه شیعه مهم اند. مطالعه تاریخ زندگی امامان شیعه، چون پیوند این دو، مهم است. مهم از همه، به آن دلیل واضحی که نسبت به آن، خودت را به آن راه می زنی. مطالعه تاریخ امامان شیعه، چون گویا شنیده ام که مدعی شیعه بودن هستی!». شیعه در اصطلاح به گروهى از مسلمانان اطلاق می‌‌شود که ولایت و محبت على بن ابى طالب علیه‌السلام و سایر امامان معصوم علیه‌السلام از فرزندان او را در دل دارند. این امری مسلم است که لازمۀ این عشق و محبت، شناخت بیشتر از زندگی و آموزه های امامان معصوم و سپس عمل و زیست بر طبق آن هاست. بنابراین مهم ترین دلیلی که باید به سراغ مباحث تاریخی در باب پیامبر و ائمه اطهار (ع) رفت این است که وقتی ما به سیره نبوی و سیره اهل بیت علیهم السلام به عنوان برترین موجودات هستی و برترین آفریده های الهی مراجعه می کنیم، در واقع نوعی همزادی و همرنگی با آن ها می خواهیم داشته باشیم. در واقع اگر کسی به دنبال تاریخ اسلام می رود، به دنبال الگویی برای رفتارهای خودش می گردد و سعی می کند به گفتار، رفتار و کردار آن ها در توان خودش اقتدا کند. خداوند در قرآن متعال می فرماید: «رسول خدا برای شما الگو و مقتدای بسیار مطلوبی است» و «اگر خدا را دوست دارید، از رسول تبعیت کنید». این شهادت الهی مبنی بر الگو بودن پیامبر و اهل بیت ایشان، برای هر انسانی کافی است که آن ها را مورد پیروی قرار دهد. تا حالا، عملکرد خود را در این زمینه سنجیده اید. به راستی، ما شیعه هستیم؟ آیا تا بحال صادقانه از خود این سؤال وحشتناک را پرسیده اید که واقعاً چند امامی هستید؟ یعنی از چند امام معصوم، شناخت کاملی دارید، آن ها را الگوی اصلی زندگی خود می دانید و قلبتان همواره و در هر لحظه در عشق آن ها می سوزد؟ متأسفانه برخی از ما طبق این معیار، حتی شیعه تک امامی هم به حساب نخواهیم آمد. ما صرفاً ارادتی به ائمه ی معصوم داریم. این عملکردمان، نه تنها ظلمی به آن ها بلکه در وهلۀ نخست ظلمی به خودمان می باشد.
این درس تحت عنوان «سرگذشت خورشید (تاریخ زندگانی حسنین(ع)» در 7 جلسه ارائه شده است. درس حاضر، چهارمین درس از مجموعه تاریخ اسلام 3-آشنایی با تاریخ امامان شیعه- است. این مجموعه، شامل 7 درس و 40 جلسه می باشد که که توسط حجت الاسلام حسن اسکندری ارائه شده است. در این درس با شخصیت و تاریخ زندگی و شرایط سیاسی و فعالیت های فرهنگی امام حسن و امام حسین علیهم السلام آشنا خواهید. محبت شدید پیامبر به امام حسن (ع)، پیامبر و اسم گذاری امام حسن، شأن امام حسن، زندگی تمام حسن بعد از رحلت پیامبر و دوران حکومت امیرالمومنین، بیعت مردم با امام حسن بعد شهادت حضرت علی (ع)، صلح نامه امام حسن، جریان عثمانیه، وصیت نامه امام حسن، چند کتاب درباره امام حسین(ع)، حضور امام حسین در کنار امیرالمومنین، عدم بیعت با یزید، توطئه ترور امام حسین، حوادث منتهی به کربلا، عدم مخالفت با صلح حسنی، حوادث عاشورا، خطبه امام حسین، معجزات بعد شهادت امام حسین برخی از موضوعات محوری مورد بررسی در این درس می باشند.
شیعه در اصطلاح به گروهى از مسلمانان اطلاق می‌‌شود که ولایت و محبت على بن ابى طالب علیه‌السلام و سایر امامان معصوم علیه‌السلام از فرزندان او را در دل دارند.