چشم انداز گام دوم انقلاب اسلامی

هر انقلاب بیرونی، ریشه در تحولی درونی دارد. انقلاب ها با یک نه و آری بزرگ درونی شروع می شوند. نه به وضعیت موجودی که از آن راضی نیستیم و آری به وضعیتی آرمانی، مطلوب و ممکن. برای یک انسان مسلمان، اسارت به دست خویش و دیگران و ذلت قابل پذیرش نیست. پس او علیه این وضعیت  ناخوشایند قیام می کند و ما  امتداد این قیام را در یک انقلاب بیرونی همه جانبه می بینیم. اگر چنین انقلابی به انحراف کشیده شود، می توان از بازگشت به نقطه ی آغاز و تلاش برای یک انقلاب دوم سخن گفت. اما زمانی که انقلاب پیشین، در مسیر مستقیم قرار دارد اما فاصله ای ما بین هست ها و بایدها پدید آمده، سخن از گام دوم انقلاب می شود. بیایید بدون پیش داوری، فقط موضوعی مهم به نام «گام دوم انقلاب» را از منظر بالا مورد توجه قرار دهیم. انقلابی رخ می دهد. کشتی ای، به سوی مقصود و هدف روشنی، به راه می افتد. ملتی کنج آرام و تاریک و دنج سلطانی خود را رها می کند و  دل به خروش آب ها و امواج اقیانوس ها می دهد. با حوادث متعددی از جنگ ها و فشارها و توطئه ها و تهدید ها دست به گریبان می شود و دست به گریبان است که ناگهان صدای دیده بان را می شنود که می گوید: مقصد پیداست، نیمی از راه را رفته ایم. چه سکوت ناگهانی زیبای مبهم عجیبی، چه خبر والایی. اما ذهن و جسم ساکنان کشتی، هنوز درگیر حوادث پیشین و اتفاقات چند لحظه ی پیش است. علی رغم این، کسی که باید این صدا را شنیده باشد، صدای آن را شنیده است. روح تک تک اعضای کشتی، از معنای آن سخن تا انتها چشیده است. پس نگران سکوت و ابهام آن ها نباش. خیلی زود متوجه معنای آن خواهند شد. خیلی زود، روح آن ها، در گوشه ای با جسم و ذهنشان، خلوت خواهد کرد و معنای آن سخن را برایشان ترجمه خواهد نمود. این درس، مقدمه ای بر آن مجلس دلنشین هر کسی با خود خویش است. مقدمه ای بر مجلسی که هر کس به خود، آن خبر مسرت بخش را می دهد. ادعایی بیش از این نداریم. از کسی، حقیقتی، پیامی و امیدی، سخن نمی رانیم. پیام آوری نیستیم، گوینده ی خبری نیستیم، تنها خبری از پیام مسرت بخشی که خواهد آمد، داریم. به سلسله درس های «تبیین گام دوم انقلاب» خوش آمدید.

این درس تحت عنوان «چشم انداز گام دوم انقلاب اسلامی» در چهار جلسه توسط استاد اندیشمند علیرضا پناهیان ارائه شده است. در موضوعات مهم، گاهی سخت ترین کارها، حرکت و به پیش رفتن است. در چنین مواقعی، آدمی در همان ابتدای راه می ماند و وظیفه ی خود را تشریح نخستین جملات می داند. استاد در این درس، ورودی مستقیم و محتوایی به موضوع بیانیه گام دوم انقلاب نداشته است و صرفاً درصدد ارائه مقدمه ای در باب مرحله ی ماقبل بوجود آمدن بیانیه گام دوم و تشریح نخستین جملات آن یعنی بحث از خودسازی، جامعه سازی و تمدن سازی برآمده است. او تحقق این هدف اصلی را از طریق ارتباط دو سطح تحلیل فردی-اخلاقی و تحلیل کلی-اجتماعی انجام داده است. در این میان موضوعات متنوعی همچون زمان شناسی امامین انقلاب، اخلاق و حقوق اسلامی مطرح شده است که بر جذابیت بحث افزوده است.