«چرا گریه و عزاداری می کنی؟ پاسخ می دهد: گویی مزاری اینجا هست. می گویند مظلومی را به همراه خانواده و یارانش در این جا دفن نموده اند. پدرانم را در حال گریستن بر این مزار دیدم، من نیز راه آن ها را ادامه می دهم». سخن بر سر حادثه ی عاشورا و گریستن بر حسین (ع) است. نظرتان در باب این جملات بالا چیست؟ درست حدس زدید، نه مظلوم بودن حسین (ع) و یارانش، سخنی اشتباه است و نه گریستن بر شهادت ایشان و یارانش، کاری اشتباه است. مظلوم دانستن ائمه اطهار (ع) کار اشتباهی نیست؛ چنانکه امام علی (ع) خود را مظلوم می دانستند و مظلوم بودن را بهتر از ظالم بودن می دانستند. از سوی دیگر، در روایات آمده است: «کسى که یادى از حضرت حسین بن على (ع) نزدش بشود و از چشمش به مقدار بال مگسی اشک خارج شود، اجر او بر خدا است و حق‌تعالی به کمتر از بهشت براى او راضى نیست». بنابراین آنچه قابل پذیرش نیست، محدود ماندن ذهن در ایده و فکر مظلومیت حسین (ع) و توقف عزاداری به گریستن برای شهادت ایشان است. این محدود شدن و توقف، خوش بینانه به معنای نفهمیدن حادثه ی عاشورا و پیام آن و بدبینانه به معنای در افتادن در انحرافات و شبهات متوجه این حادثه است. حادثه عاشورا به بیان شهید مطهری، دو سویه تاریک و روشن دارد. حسین (ع) همچون پدر بزرگوارش مظلومی فاتح می باشد و کارش، بایستی به مثابه ی یک حماسه بزرگ و افتخار آفرین مورد بازخوانی قرار بگیرد. در چنین وضعیتی، معنای گریستن بر امام حسین (ع) تغییر می یابد. ما در عصری زندگی می کنیم که خداوند توفیق نظامی اسلامی را به ما داده است. این نظام اسلامی، بسترساز تشکیل دولت، انسان، جامعه و تمدن انقلابی و اسلامی است. در چنین وضعیتی، صرف عزاداری گرفتن برای امام حسین (ع) و گریستن بر مصیبت وارده بر ایشان کفایت نمی کند. در واقع پدرانمان در گذشته تلاش نمودند و با این عزاداری ها، حادثه ی عاشورا را زنده نگه دارند و به دست ما برسانند. آن ها خود منتظر موقعیتی بودند تا فرصت تحقق هدف و پیام عاشورا برایشان فراهم گردد. حال چنین فرصتی تحقق یافته است و ما موظفیم که در کنار توجه به ظواهر حادثه ی عاشورا، پیام آن را نیز دریافت و عملیاتی کنیم. با آگاهی از پیام عاشورا، حسین به مدار تمام زندگی فردی، اجتماعی، سیاسی، فرهنگی و حتی اقتصادی ما تبدیل خواهد شد. این گونه حسین (ع) و نهضتش دوباره زنده خواهد شد و نهضت ما، رنگ و بو و ضمناً روحی حسینی خواهد گرفت.
این درس تحت عنوان «گفتارهایی پیرامون عاشورا» در 10 جلسه توسط آیت الله مصباح یزدی ارائه شده است. جلسه ی نخست این درس به شبهات پیرامون عزاداری محرم و بزرگداشت آن در قالب مباحثی همچون دلیل گرامی داشتن حادثه عاشورا و یاد وقایع آن، چرایی لعن دشمنان امام حسین (ع)، دلیل عدم اکتفا به روش بحث برای بزرگداشت عاشورا، نقش عاشورا در بقای اسلام، قداست و تحریف ناپذیری قیام عاشورا اختصاص یافته است. استاد در سه جلسه بعدی، به پیشینه تاریخی و زمینه های اجتماعی قیام عاشورا در قالب موضوعاتی از قبیل عوامل انحراف جامعه، راه مقابله با سیاست های شیطانی، دقت و هدف حضرت علی (ع) در اجرا احکام الهی و ارائه الگوی حکومت اسلامی، علل انفعال جامعه در بربر معاویه، راه های مقابله با عوامل انحراف جامعه اشاره نموده اند. در نهایت، در پنج جلسه پایانی این درس به اهداف قیام عاشورا از جمله اصلاح طلبی و امر به معروف و نهی از منکر اشاره شده است. در باب این هدف دوم، استاد بحث مفصلی در باب چیستی، چرایی و چگونگی آن ارائه کرده و رد آن را در قرآن دنبال نموده است.
درس گفتارهایی پیرامون عاشورا با تدریس استاد مصباح یزدی در قالب ده جلسه با هدف پاسخگویی به شبهات پیرامون عاشورا و علل وقوع حادثه کربلا ارائه می گردد.